Doanh nghiệp (DN) tìm chọn ERP như chủ nhà tìm mèo để bắt chuột. Phải chọn mèo nào? Mèo trắng, đen, mướp hay tam thể? Giống như vậy, trước cả một "rừng" ERP của các nhà cung cấp (NCC) trong và ngoài nước, DN không khỏi choáng ngợp. Một số DN phân vân không biết nên triển khai HR, CRM, website trước hay ERP trước? Một số khác lại bán tín bán nghi trước những lời đồn "giải pháp Việt không đủ chức năng". Số còn lại ngần ngừ chưa dám mời các hãng giải pháp (GP) nước ngoài vì sợ kham không nổi chi phí.
Điều cần khẳng định là một giải pháp ERP đúng tầm vào thời điểm hiện nay sẽ làm lợi nhiều cho DN. Vì ERP tối ưu hóa ứng dụng nghiệp vụ, cập nhật những tập quán kinh doanh hiệu quả. Vấn đề cần bàn là những cách tiếp cận ERP hợp lý.
Chớ vơ đũa cả nắm!
Những thất bại gặp phải khi mua sản phẩm từ các đơn vị PM trong nước những năm vừa qua đã hình thành định kiến tiêu cực là các NCC Việt Nam không đủ khả năng xây dựng ERP. Lối suy luận kiểu "cá mè một lứa" này như gáo nước lạnh dội vào đốm lửa nhen nhúm nhu cầu tìm hiểu GP ERP Việt Nam.
Nhưng thực tế không phải NCC Việt Nam không làm được ERP. Thời gian gần đây, những nỗ lực của NCC Việt Nam trong xây dựng GP ERP nội địa đã được ghi nhận. Họ xác định được tầm quan trọng của tri thức quản trị DN nên nhiều NCC không ngừng cải tiến, biến nhược thành ưu như mời chuyên gia tư vấn đào tạo về quản trị DN, học tập các giải pháp ERP nước ngoài, sàng lọc và học hỏi các ưu điểm của nhiều PM nước ngoài để tích hợp vào giải pháp của mình. Mặt khác, DN PM Việt Nam đã rất chú trọng đầu tư vào quy trình kiểm soát chất lượng, công nghệ áp dụng cũng cập nhật kịp với mặt bằng chung của thế giới. Bản thân cá nhân tôi cũng đã so sánh một cách nghiêm túc các GP ERP của nước ngoài và cho rằng DN Việt Nam đã có một số sản phẩm đạt tầm giải pháp ERP. Có thể kể đến GP ERP của công ty Pythis được tham khảo từ qui trình của Oracle. Giải pháp IRP của công ty AZ với các tham khảo từ Scala và nhiều ERP khác. Hay giải pháp Lemon3 của Diginet cũng đi theo đường lối phát triển chuẩn của các hệ ERP...
Tuy nhiên, phải công nhận rằng chưa nhiều công ty CNTT của Việt Nam chú trọng xây dựng phương pháp luận, quy trình quản trị khi triển khai cho khách hàng nên khó tránh khỏi rủi ro cao, dễ thất bại. Trong khi đó, giai đoạn tư vấn, chuẩn hóa và thiết lập quy trình nghiệp vụ, chuẩn hóa dữ liệu mang tính quyết định tới thành công của một dự án ERP vì lúc này đang diễn ra những chuyển biến về chất (nhất là tư duy quản lý, chức năng nghiệp vụ) trong DN.
Cần cân nhắc khi lựa chọn ERP ngoại
Trên thực tế, DN, nhất là DN lớn thường nghĩ ngay đến NCC ERP nước ngoài vì những lý do:
• Chưa tin tưởng NCC Việt Nam
• Tin tưởng vào thương hiệu và sự ổn định của các sản phẩm nước ngoài.
• Hy vọng học được các kinh nghiệm quản lý thông qua hệ thống ERP của các thương hiệu hàng đầu thế giới như SAP, Oracle, Baan, PeopleSoft...
Tuy nhiên, ngoài những thuận lợi, chọn giải pháp nước ngoài cũng không thiếu thách thức. Một là, DN rất khó thẩm định tính năng đầy đủ của giải pháp ngoại trừ một số giải pháp mang tính toàn cầu như SAP, Oracle với giá thành đầu tư cao. Mặt khác, bất cứ hệ thống ERP chuẩn nào cũng không thể đưa vào áp dụng ngay cho DN Việt Nam do hệ thống tài chính kế toán đặc thù của Việt Nam hay những đặc thù khác khiến thời gian triển khai kéo dài, chi phí phát sinh lớn.
Với khâu tư vấn triển khai, sản phẩm nước ngoài sẽ xuất hiện hàng rào ngôn ngữ trong trao đổi, nắm bắt mục tiêu của DN; trong đào tạo và cả quá trình vận hành do giao diện tiếng nước ngoài. Phần lớn NCC nước ngoài chỉ có văn phòng đại diện ở Việt Nam, việc triển khai do đại lý thực hiện. Sản phẩm ERP còn tương đối mới nên nhân viên triển khai của đại lý đôi khi không tìm hiểu hết tính năng sản phẩm khi chuyển giao, dẫn đến DN không khai thác hết tính năng tương ứng với kinh phí đã bỏ ra.
DN chọn triển khai ERP cũng cần chú ý đến khả năng giải quyết phát sinh nhanh chóng của NCC, đại lý; kiểm soát các chi phí sẽ xuất hiện trong tương lai khi DN mở rộng hệ thống. Dịch vụ sau bán hàng cũng phải được đặt ra với quy định pháp lý cụ thể, tránh tình trạng "nô lệ " vào NCC nước ngoài sau này trong tương lai.
Là mèo chỉ cần bắt được chuột
Với những gì trình ở bày trên về hai mảng giải pháp ERP nước ngoài và thuần Việt, theo tôi yếu tố quan trọng để lựa chọn giải pháp ERP của DN nên là tỉ lệ chi phí/hiệu quả (cost/benefit). Tôi tin rằng một số sản phẩm ERP của Việt Nam đã đạt được tầm trung của thế giới nhưng đặc biệt linh hoạt hơn các hệ thống đồng cấp của nước ngoài trong điều kiện Việt Nam. Sự linh hoạt thể hiện ở chỗ GP Việt Nam dù ít tính năng hơn nhưng được tư vấn, chuyển giao bởi chính những NCC GP nên phát huy tối đa tác dụng. Ngoài ra với ERP nội địa, DN an tâm hơn về dịch vụ hậu mãi, bảo trì vận hành hệ thống vì NCC cũng ở trong nước. Ngoài ra, hiện tại, giá các hệ thống ERP của Việt Nam chỉ bằng từ 20-30% giá thế giới.
Một ERP tốt cho DN Việt Nam, không nhất thiết là giải pháp nội hay ngoại, mà quan trọng là ERP đó phải đạt đúng tầm của ERP về hàm lượng công nghệ và tri thức kinh doanh. Trong điều kiện Việt Nam thì giải pháp đó phải bám thật sát nhu cầu của DN nhưng quan trọng hơn nữa là DN phải khai thác được tối đa tính năng của giải pháp.